Hiện nay, Việt Nam đang là địa điểm thu hút nhiều hãng công nghệ chọn làm nơi phát triển chuỗi sản xuất. Một số nhà sản xuất trong chuỗi cung ứng toàn cầu của những hãng lớn đang dần tập trung vào Việt Nam. Trong đó phải kể tới chuỗi cung ứng của hãng công nghệ Samsung và Apple đã hình thành và đang dần mở rộng ở hiện tại và sẽ còn phát triển ở tương lai. Cụ thể, hãng Apple có đến 11 nhà máy của các doanh nghiệp Đài Loan trong chuỗi cung ứng đã chuyển sang Việt Nam, hoặc mở rộng cơ sở sản xuất sẵn có tại Việt Nam như: Foxconn, Luxshare, Pegatron, Wistron… Samsung quyết định phát triển mạnh hơn tại Việt Nam bằng việc xây dựng Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển lớn nhất của Tập đoàn tại khu vực Đông Nam Á, trị giá 220 triệu USD, ở Hà Nội; đồng thời có kế hoạch tiếp tục mở rộng nhà máy tại Bắc Ninh, Thái Nguyên. Đầu năm nay, Đồng Nai đã cấp giấy phép đầu tư cho 2 dự án 100 triệu USD của nhà cung cấp linh kiện cho Samsung là Công ty Hansol Electronics Việt Nam (Hàn Quốc). Công ty TNHH Techtronic Industries Việt Nam Manufacturing (Tập đoàn TTI) của Mỹ cũng đang tăng cường tìm kiếm hơn 300 nhà cung cấp CNHT trong nước để cung ứng hàng nghìn chi tiết, linh kiện…

Việt Nam đã hình thành và phát triển được các tập đoàn kinh tế lớn hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp cơ bản, vật liệu, cơ khí chế tạo… như: Viettel, Vingroup, Trường Hải, Thành Công, Hòa Phát…, tạo nền tảng cho CNHT, giúp Việt Nam từng bước tham gia sâu hơn vào mạng sản xuất và chuỗi giá trị toàn cầu.

Dịch bệnh Covid-19 làm ảnh hưởng đến nguồn cung hàng hóa của các doanh nghiệp lớn trong ngành CNHT toàn cầu. Điều đó đã tạo cơ hội để các doanh nghiệp hoạt động lĩnh vực CNHT trong nước phát triển mạnh mẽ hơn. Tín hiệu khả quan nhu cầu thị trường về CNHT cũng là cơ hội cho doanh nghiệp trong nước tham gia vào chuỗi cung ứng có giá trị lớn. Tuy nhiên, để đáp ứng nhu cầu của tập đoàn lớn về nguồn cung ứng CNHT, doanh nghiệp trong nước cần chủ động nâng cao năng lực cạnh tranh, tiếp cận và ứng dụng các công nghệ tiên tiến, mô hình sản xuất hiện đại trên thế giới, phải đáp ứng được công nghệ sản xuất.

Theo ông Phạm Tuấn Anh – Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương), yếu tố tạo cơ hội hình thành và phát triển chuỗi giá trị trong nước thông qua thu hút đầu tư hiệu quả và thúc đẩy kết nối kinh doanh, liên kết giữa doanh nghiệp Việt Nam với doanh nghiệp đa quốc gia, các công ty sản xuất, lắp ráp trong nước và nước ngoài. Trong đó, xây dựng các khu CNHT tập trung để tạo cụm liên kết ngành, nâng cao giá trị gia tăng và sức cạnh tranh của sản phẩm, doanh nghiệp Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu. Về lâu dài, nhà nước cần nghiên cứu xây dựng Luật CNHT, từ đó có các chính sách chuyên biệt nhằm thúc đẩy phát triển CNHT, đón dòng đầu tư và dịch chuyển sản xuất từ các quốc gia.

Nghị quyết 115/NQ-CP đã đặt mục tiêu, năm 2025, doanh nghiệp Việt Nam có khả năng sản xuất các sản phẩm CNHT có tính cạnh tranh cao, đáp ứng được 45% nhu cầu thiết yếu cho sản xuất, tiêu dùng nội địa, chiếm 11% giá trị sản xuất toàn ngành công nghiệp. Để tiếp tục tạo động lực thúc đẩy lĩnh vực CNHT trong nước phát triển, bên cạnh sự nỗ lực nâng cao năng lực sản xuất của mỗi doanh nghiệp thì hệ thống cơ chế chính sách về CNHT cần được hoàn thiện và triển khai đồng bộ, hiệu quả hơn nữa, có như vậy CNHT mới có thể vượt qua những khó khăn, thách thức và phát triển bền vững.

TheoTạp chí cơ khí